Delist Ne Demek?

Delist, listelenmiş bir hisse senedinin, kripto paranın ya da herhangi bir menkul kıymetin işlem gördüğü borsadan çıkartılmasıdır.

Bu hadise, gönüllü ya da gönülsüz şekilde gerçekleşebilir.

Bir şirketin iflası, başka bir şirketle birleşmesi; bir şirketin ya da kripto paranın listelenme gereksinimlerini yerine getirmemesi ya da sahtekarlık yapması; başlıca delist sebepleri arasındadır.

Delist Etmek

Hem geleneksel piyasalarda hem de kripto para piyasalarında delist etmek, bir varlığın, borsadan silinmesidir. Varlık, herhangi bir sebeple delist edilebilir.

En önemli delist nedeni, varlığın borsada kalmak için gerekli yeterliliğe sahip olduğunu kanıtlayamamasıdır.

Şu kategorideki hisseler ve altcoin’ler, genellikle listelenmiş oldukları borsalardan silinir:

• Uzun süre belirli bir fiyatın altında kalan
• Talebi ve hacmi istikrarlı şekilde düşen
• Adı şaibeye karışan

Kripto Paraların Delist Edilme Nedenleri

Kripto varlıklarının, kripto para borsaları tarafından delist edilmelerinin nedenleri, şu üç kategoride sıralanabilir:

1. Keyfilik
2. Düşük işlem hacmi ve likidite
3. Listeleme gereksinimlerini karşılayamamak

1 # Keyfilik

Kripto paralar, hala gri bir alandadır: Ne beyaz ne de siyah!

Devletler tarafından kripto para borsalarıyla ilgili düzenlemeler yapılsa da bu düzenlemeler, genellikle kripto paraların gelişim hızına yetişemez.

Hangi kripto paraların borsalarda listelenebileceğine ve hangi paraların delist edilebileceğine dair çok az düzenleme vardır.

Örneğin, Amerika’daki borsalar tokenize edilmiş hisse senetlerini listeleyemez. Japonya’daki borsalar ise coin listeleme konusunda dünyadaki en kapsamlı yönergelere tabidir.

Ancak dünyada hala keyfi sebeplerle coin delist etmeyi engelleyen ciddi bir düzenleme yoktur. Bu nedenle coin’ler, 2022’de hala keyfi sebeplerle delist edilebilir.

2 # Düşük İşlem Hacmi ve Likidite

Kripto paraların borsalardan delist edilmelerinin diğer bir önemli nedeni, işlem hacimleridir.

Kripto para borsaları, temel olarak kripto para ticaretine aracılık yapmaktan para kazanır. Listelenmiş oldukları halde işlem hacmi yaratamayan ve kullanılmayan kripto varlıklar, kripto para borsalarına para kazandırmaz. Bu nedenle kripto para borsaları, işlem hacmi düşük olan kripto paraları delist eder.

3 # Listeleme Gereksinimlerini Karşılayamamak

Bu madde altında sıralayacağımız alt maddeler, genelde keyfi delist’lere bahane olarak kullanılır. Ancak listeleme gereksinimleri konusunda şeffaf ve katı kuralları olan borsalar da vardır.

Kripto para borsaları, şu kriterlerden herhangi bir tanesini sebep göstererek kripto paraları platformlarından kaldırabilir:

• Proje ekibinin projeye bağlılığı
• Proje ekibinin borsayla iletişimi
• Projenin ekosisteme katkısı
• Yasal anlaşmalara ve düzenlemelere bağlılık
• Geliştirme faaliyetlerinin yeterliliği
• Projenin PR kalitesi
• Finansal standartlar
• Etik dışı ve hileli davranışlarda bulunmak
• Borsanın zararlı bulduğu diğer sebepler

Listeden Çıkarma Koşulları

Geleneksel borsaların ve kripto para borsalarının, “listeleme standartları” adını verdikleri yönergeleri bulunur.

Listeleme standartları yönergeleri, doğrudan borsalar tarafından oluşturulur. Her borsa, yeni bir listeleme için kendi kuralları ve düzenlemeleri doğrultusunda hareket eder.

Bir şirket ya da coin takımı, borsanın koyduğu listeleme şartlarını, listelenme tarihi itibarıyla yerine getirdiği ve listeleme gerçekleştiği halde, sonradan şartnamenin dışına çıkabilir. Bu durumda, şirketin ya da coin takımının kendi talebiyle veya borsanın kararıyla listeden çıkarma gerçekleşebilir.

Şirketlerin Borsadan Silinmek İstemesi

Şirketler, coin’lerin aksine bazı sebeplerle borsadan silinmek isteyebilir.

Özel şirket olarak yeniden yapılandırma: 

Borsada halka açık olarak listelenmenin, şirketlere getirdiği yükümlülükler ve maliyetler vardır.

Bu yükümlülükler ve maliyetler, borsada yer almanın getirdiği faydaları aşarsa şirketler, borsadan silinerek özel şirket olarak yollarına devam etmek isteyebilir.

Özel sermaye şirketleri tarafından satın alınan şirketler de genellikle borsadan silinmek isterler. Bir şirketin borsadan silinmesine, genelde şirketin yeni hissedarlar tarafından karar verilir.

Birleşme:

Borsada işlem gören şirketler birleşmeye karar verdiklerinde, önceden borsada ayrı ayrı işlem gören şirketlerinin, borsadan silinmesi talep ederler. Daha sonra birleşme sonucu ortaya çıkan şirketin borsada yer alması sağlanır.

Kripto Paralar ve Gönüllü Delist

Kripto para borsalarında listelenen kripto paraların, yapılandırma ya da birleşme nedeniyle delist edilmeleri, gözlemlenen bir durum değildir. Yani kripto paralar, borsalardan gönüllü olarak silinmek istemez.

Kripto paralar, başka platformlar tarafından satın alınsalar ve isimlerini değiştirseler bile listelenmeyi sürdürmek isterler. Çünkü şirketlerden farklı olarak borsalarda listelenmek ve likit olmak, kripto paraların varlıklarını sürdürebilmeleri için en temel gereksinimdir.

Delist Olan Coin’ler

Borsalar tarafından haklarında delist kararı alınan coin’ler için son işlem ve çekim tarihleri ilan edilir.

Bu coin’ler, son işlem tarihi itibarıyla; delist edildikleri borsada alınıp satılamaz. Bir kripto varlık borsadan çıkartıldığında, o varlığa ait bütün işlem çiftleri silinir.

Delist olan coin’lerin sahipleri, son çekim tarihinden önce coin’lerini başka bir borsaya ya da cüzdana aktarmazsa coin’lerine erişimi kaybedebilir.

Bu nedenle hakkında delist kararı olan coin’lerin, son transfer tarihinden önce başka bir borsaya ya da cüzdana taşınması gerekir.

Coin’ler, sahipleri tarafından işlem gördükleri başka borsalara taşınabilir ya da oluşturulan yeni cüzdanlara aktarılabilir. Bir coin’in başka bir borsaya taşınabilmesi için hedef borsada listeli olması gerekir.

Delist Olan Coin’in Fiyatının Düşmesi

Büyük borsalardan delist olan coin’ler, likit olma özelliklerini kaybetme riskiyle karşı karşıyadır. Yani bu coin’ler, artık kolayca alınıp satılamayabilir. Çünkü bu coin’leri araştırmak ve satın almak, potansiyel yatırımcılar için artık daha fazla araştırma ve uğraş gerektirir.

Bu nedenle büyük bir kripto para borsası tarafından delist edilmenin, delist edilen coin ve o coin’in yatırımcıları için kritik sonuçları olabilir.

Büyük borsalardan delist edilen coin’ler, silinme haberinin yayılmasıyla birlikte yatırımcıları tarafından hızla satılır. Sonuç olarak delist olan coin, aynı gün %90 değer kaybedebilir.

Coin’in, delist edileceği borsadaki hacmi ne kadar büyükse delist haberiyle birlikte meydana gelen satış ve değer kaybı da o kadar büyük olur.

Delist Edilen Coin’in Tekrar Listelenmesi

Bazıları bunun nasıl mümkün olduğunu anlamakta zorlanabilir. Fakat evet, kısa ve hızlı şekilde özetlemek gerekirse borsalardan silinen bir coin’in tekrar borsalarda alım satıma açılması mümkündür.

Delist edilen coin’lerin üzerinde önemli bir satış baskısı oluşur. Ancak bu satış baskısının nereye kadar devam edeceği, delist edilen coin’e, delist edilme sebebine ve diğer faktörlere bağlıdır.

Delist sonrası değerini tamamen yitirip bir daha satılamaz duruma gelen coin’ler olduğu gibi aksi örnekler de vardır.

Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) ile davalık olan Ripple (XRP), 2021 yılının başında birçok borsadan delist edilmesine rağmen günümüzde likit olma özelliğini korur ve en büyük 6. kripto paradır.

Davadaki gelişmelere bağlı olarak daha sonra, çok sayıda borsada tekrar listelenen Ripple, günümüzde birçok büyük borsada alınıp satılabilir.

Delist Durumunda Yapılabilecekler

Elinde, delist olan bir coin bulunan yatırımcılar, genellikle şu yollara başvurarak zararlarını azaltmaya çalışır:

1. Delist haberinin duyulmasıyla birlikte coin, bulunduğu borsada, market fiyatı üzerinden satılır. Delist edilen coin’ler, ilk dakikalarda ve bazen ilk saatlerde, çok az zararla satılabilir.
2. Delist haberleri, coin’ler üzerindeki spekülatif işlemleri arttırır. Keskin düşüşlerden ve yükselişlerden kaçınmak isteyen yatırımcı, fiyatın dengelenmesini bekler. Daha sonra satışı gerçekleştirerek zararını realize eder. Satış, işlemlerin devam ettiği borsalarda ya da OTC borsasında gerçekleştirilebilir.
3. Yatırımcı, yatırımına güveniyorsa risk alarak coin’i saklamaya devam eder. Coin, işlemlerin devam ettiği diğer borsalara ya da cüzdana aktarılır ve saklanmaya devam edilir.