İçindekiler
FOMO (fear of missing out), finansal piyasalarda karlı yatırım fırsatını kaçırma korkusu anlamına gelir. Kavram, hem geleneksel piyasalar hem de kripto para piyasaları için kullanılır.
Daha geniş anlamda FOMO, “kaçırma korkusu” olarak tanımlanır. Güncel haberleri, popüler kültürü ve benzersiz deneyimleri, bilmeme ya da kaçırma endişesi anlamına gelir.
Kavramın kripto para piyasaları dışındaki anlamı daha geniş olsa da yaygın kullanımı, finansal piyasalarda gerçekleşir.
Fırsatı Kaçırma Korkusu
FOMO, doğrudan finansal terim olarak ortaya çıkmaz. Kavram, ilk defa 2000 yılında, pazarlama stratejisti olan Dr. Dan Herman tarafından kullanılır. İlk kullanıldığında, yeterince dikkat çekmez.
2004 yılında, Amerikalı girişimci ve risk sermayedarı olan Patrick McGinnis, piyasalardaki fırsatı kaçırma korkusuna dikkat çeker. Kavramın gelişimi ve bütün dillere yerleşimi, bu tarihten sonra hızlanır.
Fırsatı kaçırma korkusu, kaygı duygusuna dayalıdır. Diğer insanların olumlu ve benzersiz deneyimler yaşadığına ancak kişinin bu deneyimleri kaçırdığı hissine atıfta bulunur.
Özellikle sosyal medyanın, bu hissiyatı tetiklediği düşünülür. Sosyal medyada sadece olumlu anların yayınlanması, “takipçi” rolündeki insanların üzgün ve yetersiz hissetmesine neden olur.
Finansal Piyasalarda FOMO
Finansal piyasalar bağlamında FOMO, bir yatırımcının, kazançlı bir yatırım fırsatını kaçırma korkusudur. Bu his, bir hisse senedinin ya da kripto varlığın fiyatı kısa süre içinde hızla arttığında tetiklenir.
Yatırım fırsatını kaçırma endişesine kapılan yatırımcı, akıl ve mantık yerine, duyguyla hareket etme eğilimindedir. Yatırımcılar, duyguya dayalı kararlar verip piyasa topluluğunun gittiği yönü takip edebilir. Bu davranış yatırımcıyı, zaten aşırı fiyatlanmış olan varlığı satın almaya itebilir.
Özellikle disiplinsiz yatırımcılar için fırsatı kaçırma korkusu, büyük finansal kayıplara neden olabilir.
Fırsatı Kaçırma Korkusunun Piyasalara Etkisi
Korku, çok güçlü bir histir. Örneğin her insan, daha önce içinde ne olduğunu bilmediği izbe ve karanlık bir eve girerken korkar. Çünkü evde, neyle karşılaşacağını bilemez. Ancak korkmak için gerçek bir sebep olmayabilir.
Kaçırma korkusu da böyle çalışır. Gerçek sebepler olmaksızın insanlar güçlü bir duyguyla hareket edebilir. Ani tepki göstererek hızlı alım satım kararları alabilirler.
Psikologlar, korku hissinin bir kez hafiflediğinde artık daha az etkili olduğunu ortaya koyar. Yani yatırımcılar, panikle hareket ettiklerinde nasıl bir sonuçla karşılaşacağını bilirse korkma duygusu karşısında daha bilinçli davranır. Artık topluluk hareketlerine ve piyasalardaki dalgalanmaya karşı daha hazırlıklı olur.
FOMO ve Kripto Para Piyasalarına Güven
Geçmişten bugüne kripto para piyasalarındaki en büyük sorun, volatilite yani fiyat oynaklığıdır. Volatilitenin yüksek olduğu piyasalar, kolay manipüle edilebilir.
İnsanlar, volatilitenin yüksek olduğu piyasaların, hileli olduğunu düşünür. Bu nedenle daha güvenli olan geleneksel piyasaları tercih edebilir. Ancak iyi haber şu ki kripto para piyasalarının hacmi, her geçen yıl artar. Piyasalardaki hacim arttıkça manipülasyon zorlaşır.
Kaçırma korkusu, volatiliteyi ve dolaylı olarak yatırımcı zararını arttırabilir. Dolayısıyla piyasalara olan güveni zedeleyen bir unsur olabilir.
Korkuya kapılmalarının sonucu olarak birçok yatırımcı, hayatı boyunca tasarruf ettiği birikimini kaybedebilir. Bu, piyasaya güven açısından, korkunç bir sonuç doğurur.
Ancak kripto para piyasaları hakkında eğitim alan insan sayısı artıştadır. Finansal okuryazarlığını arttıran kişiler, piyasaya doğru ve hızlı şekilde adapte olabilir. Kripto piyasaları, regülasyondan büyük ölçüde uzaktır ve büyük risk taşır. Bu nedenle yatırımcının, kendisini iyi eğitmesi son derece önemlidir.
FOMO tehlikesi doğrudur ve kesinlikle gerçektir. Ancak fiyatın hızla yükselmesi, daha fazla yükselmeyeceği anlamına gelmez. Bu nedenle fırsatı kaçırma korkusu, yatırımcı için tek kriter olmamalıdır.
Çıkarımlar
- Kaçırma endişesi, piyasaların hızla yükselmesinde itici bir güçtür. Ancak piyasaya olan güveni zedeleyebilir.
- Korku, insanlar için çok güçlü bir duygudur. Bir yatırımcının bütün duyguları ve özellikle de korkuları, bu duygulara ve korkulara sahip olmayan kişiler tarafından suistimal edilebilir. Bilinçli yatırımcılar, bu psikolojik silahın farkında olmalıdır.
- Mantıklı davranmak ve duygularla hareket etmemek, daha doğru yatırım kararları almayı sağlar.
- Fırsatı kaçırma endişesi, büyük bir tehlikedir. Ancak bu endişe, fiyatın kesin olarak aksi yöne gideceğini göstermez. Fiyat, belirsiz süre boyunca hızla yukarı doğru ivmelenmeye devam edebilir.
- Kripto para piyasalarındaki hacim, her geçen yıl artar. Bu durum, kripto para piyasalarındaki FOMO etkisinin giderek kaybolmasına sebep olur.
